Observación ornitolóxica en Ourol

Ourol: Refuxio de rapaces e aves de montaña na Mariña Lucense

Un dos enclaves máis destacados para a observación de aves en Ourol é O Sisto, unha zona de media montaña onde predominan pasteiros, áreas de matogueira e pequenos bosques dispersos. Aquí atópase a maior voitreira de Galicia, onde destaca o voitre común (Gyps fulvus), unha das rapaces máis maxestosas da Península Ibérica. Cunha envergadura que pode superar os 2,5 metros, esta especie necrófaga utiliza as correntes térmicas para desprazarse con facilidade mentres explora o terreo na procura de alimento. Aínda que a súa presenza en Galicia foi historicamente escasa, nos últimos anos rexistrouse un incremento nos avistamentos, e Ourol converteuse nun punto estratéxico para a súa observación, especialmente durante os días asollados que favorecen o seu característico voo planante.

É importante advertir ás persoas visitantes que non ascendan polos camiños sen asfaltar de O Sisto, tanto por razóns de seguridade, debido aos noiros verticais, como para evitar molestias aos voitres, especialmente durante a temporada de cría.

Ademais do voitre leonado, nesta zona producíronse avistamentos esporádicos do voitre negro (Aegypius monachus), a rapaz máis grande de Europa, cunha envergadura que pode acadar os 3 metros. A diferenza do voitre leonado, que forma grandes grupos e planea en círculos, o voitre negro é máis solitario e ten un voo máis pausado e profundo. A súa presenza en Galicia aínda é ocasional, pero cada vez máis frecuente debido á expansión das poboacións ibéricas. Estes rexistros en Ourol subliñan a importancia da zona como corredor para as grandes rapaces necrófagas.

Nas zonas abertas de O Sisto, tamén é común a presenza do lagarteiro peneireiro (Falco tinnunculus). Esta pequena rapaz distínguese polo seu voo áxil e polo seu característico voo cernido, unha técnica que consiste en manterse suspendida no aire batendo as ás rapidamente mentres observa o chan para detectar presas. Este comportamento permítelle localizar pequenos roedores, insectos e réptiles. O lagarteiro peneireiro amosa unha notable adaptabilidade a diversos hábitats, polo que pode atoparse en beiravías, pradeiras e zonas de matogueira baixa. A súa silueta, con ás longas e puntiagudas e a cola despregada en abano, é inconfundible na paisaxe de Ourol.

Outro punto de interese ornitolóxico no concello é a zona dos montes e a Fervenza do Xestosa, un enclave onde a auga, a rocha e a vexetación se combinan para crear un contorno propicio para aves rupícolas e forestais. Nestes cantís e paredes rochosas habita o andoriña dos penedos (Ptyonoprogne rupestris), unha especie de hirundínido que se diferencia das andoriñas comúns polo seu ton pardo uniforme e o seu voo áxil arredor dos cantís. Durante a primavera e o verán, é posible observalo realizando rápidos voos na procura de insectos, mentres que en outono e inverno descende a cotas máis baixas en busca de refuxio e alimento.

Ademais destas especies destacadas, Ourol alberga unha notable diversidade avifaunística. Nos seus bosques, pódese escoitar o canto do tordo charlo (Turdus viscivorus), unha das aves forestais máis características do noroeste ibérico. Nas zonas de ribeira e prados húmidos, é habitual a presenza da pica das árbores (Anthus trivialis), mentres que nos matogueiros e áreas abertas poden avistarse exemplares do picanzo vermello (Lanius collurio), unha especie migradora que regresa cada primavera para se reproducir en Galicia.